Afrikaanse Attitude

This is Afrika!Dat is de slogan van dit continent. Meestal gebruikt wanneer dingen niet volgens plan of gestructureerd lopen. Het Afrika dat ik zie is vrij beperkt.
Toch heb ik al wat interessante culturele uitwisselingen gehad. Een paar trips terug mocht ik de mensen verzamelen bij de markt in Maputo, Mozambique. Aangezien we hier een transfer busje hebben rijden moet er altijd iemand zijn die zorgt dat alle gasten op de laatste bus zitten en er niemand achterblijft. Bij deze stop zie je dus de markt en toen ik er rondliep deed het me erg denken aan de markt waar ik elke week in Capim Grosso, Bahia mijn inkopen deed. Tot mijn vreugde verkochten ze hier ook dezelfde vruchten die ik nergens anders ben tegengekomen. Dus ging ik met de banana ( of Atta in dit geval) en kocht ik in voor 10. Elke kans die je krijgt buiten de deur te eten en/of vitamines in te slaan moet je hier grijpen.

Bij onze busstop stond ook de lokale gids Afonso om de transfer te regelen. In alle uren die ik doorbracht op deze prachtige, naar vis ruikende, omgeving heb ik veel informatie van heb gekregen over het leven in Mozambique. Hoewel ik al enige inzicht had gekregen in het ideaal van vele (Afrikaanse) mannen om meerdere vrouwen erop na te houden, dankzij mijn Zuid Afrikaanse collega’s, wist Alonso hier een praktische kant van te belichten. Hij vertelde dat het grootste gedeelte van Mozambique eigenlijk platteland betreft. Het ‘nemen’ van meerdere vrouwen in deze context maakt dat je een beter bedrijf runt->meer mensen die kunnen werken op het land. Het enige waarin je moest voorzien was het voeden van meerdere monden maar wanneer er meer mensen mee hielpen op de boerderij was dit probleem snel opgelost. Tegenwoordig worden dit soort gezin’s constructies nog wel geaccepteerd op het plattenland maar in de steden wordt het moeilijker.

Ten eerste kost het onderhoud in de grote steden meer geld. Daarnaast is het ook minder geaccepteerd omdat men ook een ander beeld heeft gekregen van relaties en daarin meer westers is gaan denken. Wil uiteraard niet betekenen dat het niet gebeurt maar het idee van een dubbel leven is nu populairder dan het ervoor uitkomen dat je meerdere vrouwen hebt. Beetje hetzelfde overal dus. Tijdens mijn gesprek met Afonso kwam ik er tevens achter dat ik niet alleen achterloop in de westerse wereld mbt mijn toekomstplannen maar dat ik al afgeschreven ben ik Afrika als vrouw zonder kinderen. Afonso vertelde me dat hij uit een gezin komt van 11 kinderen en hij is ergens begin 20. Uhhhmmm….gaat h’m niet worden!

Wat ik ook wel interessant vind is het gegeven dat het heel gewoon is een stuk land te kopen in Mozambique. Hierop bouw je je huis. En daarvoor kun je makkelijk een lening krijgen of je spaart hiervoor. Mensen die een auto kopen als ze 18 zijn worden hier voor gek verklaard want je koopt toch zeker wel eerst een huis! Dit geldt overigens meer voor mannen dan vrouwen. Gelukkig vertelde mijn goede vriend me dat vrouwen ook nog wel eens, vanuit een oude traditie, gekocht worden. Ook weer op het platteland uiteraard! Maar ja, het geven van een bruidsschat, gearrangeerde huwelijken en al die shizzle komt natuurlijk overeen met het idee dat de partijen van elkaar profiteren. Of is dit niet in het algemeen het idee van het huwelijk?Dat beiden individuen er beter van worden ;)
Nu is dit hele verhaal van het kopen van een stukje land uiteraard doordrengt van de This is Afrika! attitude. Want wie behoort het stukje land toe dat je koopt?De overheid. Maar wie verkoopt het aan je? De buurman. Het is zo dat wanneer je hier enige jaren woont en je op je erf ruimte hebt voor een woning je dit kunt verkopen. Het is een prachtig grijs gebied want hoewel dit land je niet toebehoort kun je het dus wel verkopen aan een ander. De grap is dat, hoewel dit dus overduidelijk geen legitieme en/of wettelijke overeenkomst kan zijn, niemand je hieraf zal schoppen. Zodra iemand een huis heeft gebouwd laat je hem gewoon met rust want dat is zijn huis, zijn recht, dat ontneem je hem niet. Stel je voor dat dit ook zou gelden in ons overgeorganiseerde kikkerlandje…je zou nog geen 3 stappen kunnen zetten en in iemands woonkamer staan!
Uiteraard hebben we het ook over educatie gehad want Afonso is leraar Engels. Hoewel hij hiervoor heeft gestudeerd gaf hij ook aan dat je niet per se Engels hoeft te spreken om het te kunnen onderwijzen hier. In zijn klas zitten ongeveer 50 kinderen en daardoor is het vrij moeilijk uit te maken of hetgene dat hij verteld ook blijft hangen. Het lijkt eerder een kwestie van overleven te zijn. Het lager onderwijs is verplicht en gratis en daardoor zijn er ook zulke grote klassen want hoewel het gratis is blijft de accommodatie krap. Althans het aantal scholen neemt gewoon niet echt toe. Je kunt les krijgen in de ochtend of de middag dus het is niet een volle dag. Dat is later wel mogelijk maar het is niet vanzelfsprekend dat je naar de middelbare school gaat. Je ziet ook veel kinderen in de straatverkoop werken. Dit wil niet zeggen dat ze niet naar school gaan in de morgen maar het zegt wel veel over het feit dat ze geld moeten maken voor het gezin. Van het geld dat ik spendeerde aan het fruit kon ik een heel gezin een week laten eten, werd me verteld. Back to life, back to reality.

We hebben het ook over taal gehad. In Mozambique is Portugees de officiële taal maar daarnaast zijn er uiteraard ook ‘originele’ talen. Hoeveel dit er precies zijn ben ik vergeten. Volgens mij is het vooral 1 waarin veel verschillende dialecten bestaan. Afonso vertelde me dat er in deze taal ( ben nu even de naam kwijt) geen woord bestaat voor neef/nicht/tante etc. iedereen is broer of zus. Zo creëer je dus die grote gezinnen! Daarnaast hebben ze geen woord voor TOEKOMST alleen morgen bestaat en hooguit overmorgen. Verder kun je niet gaan. Best een goede manier om echt te leven in het nu. En gezien het leven toch echt wel heel onzeker is vind ik dit ook een erg logische benadering.
Mijn leven op het schip is vrij beperkt sinds ik van de wereld ben afgesloten. Je gaat je apps pas waarderen als ze er niet meer zijn. Maar goed, op deze wijze leef ik wel in een redelijk grote bubbel. Er is 1 nieuwe collega bijgekomen die volgende maand ook weer vertrekt, net als mijn andere collega’s. Het is ook al bijna tijd voor de oversteek en daarna Noord Europa. Dat zal een stuk hectischer gaan worden. Waar we nu voornamelijk Zuid Afrikanen hebben ( en een verdwaalde Nederlander) zal het schip dan volzitten met Italianen, Engelsen, Fransen, Spanjaarden, Duitsers, Nederlanders, Belgen en ander schorem. Een hoop talen door elkaar en 20 x meer werk.

Kennie wachtuh!